AKD Kids Halkalı

ÖZGÜVEN

Çocukta Özgüven Duygusunun Gelişimi

Çocukta Özgüven Duygusunun Gelişimi Özgüven kişinin yeteneklerini, duygularını tanıyıp kendini sevmesi ve kendine güvenmesidir. Fakat iç ve dış özgüven olmak üzere iki farklı özgüven vardır. İç özgüven, halimizden memnun ve kendi kendimizle barışık olduğumuz inancı ve bu konuyla ilgili neler hissettiklerimiz; dış özgüven ise, dışarıya kendimizden emin bir şeklinde gösterdiğimiz görüntümüz ve davranışlarımızdır. Çocukta özgüven doğumla birlikte gelişir ve erken yaşlarda kesinleşip 9-10 yaşlarına kadar gelişme sürecinden geçer ve hayat boyu gelişmeye devam eder. Çocuklar özellikle ergenlik döneminde özgüvenlerini değerlendirip ve şekillendirirler.  İlk zamanlarda ailenin çocuğa verdiği mesajlarla birlikte gelişen özgüven, çocuk okula başladığında aileye ilave olarak öğretmen ve arkadaşlar gibi faktörler doğrultusunda gelişir. Özgüven, kişilerarası değişiklik gösteren biraz karmaşık süreçtir. Örneğin, çocuğun başarıları ve uğraşları taktir edilip fiziksel görünüşü eleştirilirse özgüvenin yalnızca bir tek yönü gelişir. Küçük yaştaki çocuklar üzerinde yapılan araştırmalar özellikle yaşamın 3 veya 4 yılında anne babaların çocuk yetiştirme davranışının ilk yıllarında çocuğa ait özgüveni belirlediğini göstermiştir  Çocuk, hayatındaki önemli yetişkinlerle olan ilişkilerinin etkisinde sosyal çevreye girer. En önemli ilişkisi ebeveynleriyle kurduğu ilişkidir. Çocuklar büyükanne,  büyükbaba, teyze, hala, amca,  dayıları ve bakıcılarıyla olan ilişkilerinden etkilenir ve özgüvenini bu ilişkiler doğrultusunda geliştirir.  Okula gelene kadar olan benliği öğretmen ve akranlarıyla edineceği tecrübelerden de etkilenecektir. Öğrenme problemi yaşayan çocukların birçoğu özgüven problemi yaşamaktadır böylelikle eğitsel anlamda kazanım sağlayabilmek için öncelikli olarak özgüvenin desteklenmesi büyük önem taşımaktadır. Öğretmen çocuğun özgüvenini artırmak için pek çok şey yapabilir fakat çocuğun en fazla ihtiyaç duyduğu şey anne babası tarafından sevilmek, koşulsuz kabul ve ilgi görmektir. Özgüvenin iki temel boyutu vardır bunlar: ‘sevilen bir çocuk olma duygusu ve yeterli olma duygusu’. Eğer okulda çekimser kalıyorsa, utangaçsa, sessiz ve dikkat çekmemeye çalışıyorsa veya birine yapışıp, saldırganlaşıp zorba davranışlar sergiliyorsa sevilebilir olduğundan şüphe ediyor olabilir.  Eğer mücadeleden kaçıp başarısız olmaktan korkuyorsa, hata yaptığında hemen üzülüp morali bozuluyorsa bu tür belirtiler çocuğun yeterli olduğundan şüphe ettiğinin göstergeleri olabilir.   Özgüven eğitimi konusunda anne babanın üzerine düşen birtakım görevler şu şekilde sıralanabilir; Çocukların kendilerini ifade edebilmesine destek olmak, cesaretlendirmek ve onları önemsemek Gerektiğinde şikayet edebilmesine fırsat tanıyıp ve değişmelerinin gelişim sürecinin bir parçası olarak görüp değişim hakkı tanımak Çocuklarına rol model olup çocuğun ihtiyacı olan desteği vermek Eleştiri yaparken yapıcı olmaya çalışmak ve bakış açılarını genişletmelerine yardımcı olmak Bulunduğu yaşı yaşama hazırlık olarak görüp bağımsızlaşmalarına destek olmak Sorunlara yönelik negatif cümleler kullanmamak sorunlarını nasıl çözebileceğinin yollarını anlatmak Karar vermelerine yardım etmek. Anne babasını sürekli gözlemleyen çocuklar, çevresindeki örnekler yoluyla kendilerine olan değer inancına sahip olabileceklerdir. Ebeveynler kendi görünüş ve davranışları ile ilgili olumlu kabule sahipse çocuklar da benzer şekillerde davranacaklardır. Anne babanın sahip olduğu özgüven, çocuklarının özgüven problemlerine karşı verdikleri tepkileri büyük ölçüde belirlemektedir. Ebeveyn sahip olduğu benlik değeri ve yeteneklerinden şüphe duyarsa çocuklarından aşırı isteklerde bulunup aşırı koruyucu davranış geliştirebilir, bazı zamanlarda da çocuğu ile ilgilenmeyebilir. Bu davranışlar, çocuklarda özgüven problemleri yatkınlığına neden olabilmektedir. Çocuklarının, kendisini önemseyip yeterli davranabilen, özgüvenli birey olarak yetişmesinde anne babanın davranışlarının büyük etkisi vardır. Özgüven yani bireyin sahip olduğu iç saygı, benlik kavramına bağlı olarak geliştiği için anne babanın çocuklarına gösterdikleri sevgi, özgüvenin temelidir.